Toelichting Expositie Tilburg Drukt Zich Uit

Een pamflet is een gelegenheidsgeschrift, doorgaans in gedrukte vorm, met een actuele inhoud. Pamfletten werden (en worden) veel gebruikt voor politiek protest en campagnes. Ze zijn eigentijds en hebben tot doel de publieke opinie te beïnvloeden. Het kan een enkel velletje zijn, dat dubbelzijdig gedrukt is, maar het kan ook meerdere pagina’s omvatten. Het kan zelfs de omvang van een boek hebben. Pamfletten zijn door de eeuwen heen aangeduid met verschillende termen, die elkaar niet altijd dekken, zoals manifest, vlugschrift, schotschrift, verweerschrift, strijdschrift, schimpschrift, libel, brochure, traktaat, paskwil, remonstrantie en blauwboekje. Voorbeelden van bekende pamfletten zijn o.a.  Aan het volk van Nederland (1781) van Joan Derk van der Capellen, Oproeping van het Bataafsche volk (1806) door Maria Aletta Hulshoff en Het Communistisch Manifest (1848) van Marx en Engels. Ook in de kunst werd gebruik gemaakt van een pamflet of manifest, denk maar eens aan Het surrealistisch Manifest van André Breton.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden door de verschillende oorlogvoerende partijen pamfletten uitgestrooid boven Europa en Azië. Deze strooibiljetten dienden voor propagandadoeleinden, maar ook om de burgerbevolking van de bezette gebieden van informatie over het verloop van de oorlog te voorzien.

Vanaf de jaren zeventig ontstonden de muurkranten in Nederland. Dit zijn 'door niet-journalisten geschreven en getekende, op een muur opgeplakte kranten, b.v. in scholen en fabrieken, gewoonlijk met kritiek op de gevestigde orde', aldus Van Dale. Deze beschrijving dekt de lading niet helemaal. In zijn scriptie 'openbaarheid tegen de muur' over de Arnhemse muurkrant geeft W. Möller een uitgebreidere beschrijving: 'muurkranten zijn grote plakkaten geplakt tegen muren van openbare gebouwen, elektriciteitshuisjes of andere in het oog vallende plaatsen.' Hij vervolgt: 'De berichten zijn kort, hun inhoud is agiterend: ze roepen mensen op het ergens niet mee eens te zijn, ergens tegen te protesteren, tenminste erover te discussiëren. Meestal handelen ze over bewuste nalatigheden of manipulaties van politici, ondernemers, bedrijven.'

De woorden 'antikapitalistisch' en 'anoniem' zijn ook onlosmakelijk verbonden aan de muurkranten, hoewel ze in beide beschrijvingen niet genoemd worden. Eind maart 1978 startte de Tilburgse muurkrant. Samen met Utrecht vormden de muurkrantorganisaties van Arnhem, Leiden en Tilburg de harde kern van de Nederlandse muurkrantbeweging, ze hadden ongeveer dezelfde organisatievorm en politieke doelstellingen. Zij participeerden gezamenlijk in het Landelijk Overleg Muurkranten (LOM). De groep van de Tilburgse muurkrant bestond uit mensen van divers progressief links pluimage: Kommunistische Eenheidsbeweging Nederland Marxistisch Leninistisch (KEN(ml)), Socialistische Partij (SP), Rode Jeugd, Pacifistisch Socialistische Partij.

Het meest recent zijn de antiracisme-demonstratieborden die in de lente en zomer van 2020  zijn gemaakt. Deze borden kunnen ook als een ‘vlugschrift’ worden beschouwd. Ze zijn gemaakt van karton, soms met plakband verstevigd en meestal met een stift geschreven.